Dobro dziecka jest najważniejszym celem zarówno rodzica, jak i opiekuna w żłobku, klubie malucha czy w przedszkolu. Aby dziecko dobrze się czuło w grupie, a także by prawidłowo się rozwijało i kształciło, niezbędna jest współpraca rodziny oraz kadry pedagogicznej. Zwłaszcza, jeśli pojawiają się problemy wychowawcze.
Oddanie dziecka do przedszkola rodzice często przeżywają równie mocno jak ich pociecha. Niepokoją się o to, jak malec zniesie rozłąkę, jak zaadoptuje się w zupełnie nowej rzeczywistości, czy spotka się tam z wyrozumiałą życzliwością. Uważnie obserwują nauczyciela, który pełni rolę wychowawcy oraz opiekuna i przejmuje część obowiązków, należących dotychczas tylko do nich. Jest to rola, która wymaga nie tylko szerokiej wiedzy pedagogiczno- -psychologicznej, ale także dużego zaangażowania, otwartości, uważności i kreatywności.
Warto rozmawiać
W obecnym systemie edukacji rodzice coraz częściej chcą aktywnie uczestniczyć w życiu placówki. Te dwa dotąd osobne światy: rodzina i żłobek/przedszkole niejako łączą się we wspólnym wysiłku o rozwój i kształcenie dziecka. Niezwykle ważne dla dobra malca jest, aby współpraca rodziców z nauczycielem przebiegała harmonijnie. Dla pedagoga może być to proces trudny i mozolny, jednak warto zatroszczyć się o dobre, klarowne i szczere relacje z rodzicami od samego początku, gdyż przez kilka lat, w ciągu których dziecko uczęszcza do żłobka czy przedszkola, okazji do spotkań i rozmów nie brakuje. Szczególnie problematyczne mogą być sytuacje, w których mamy przeprowadzić rozmowę z rodzicem, którego dziecko sprawia problemy wychowawcze. Takie rozmowy bywają bardzo trudne zarówno dla rodzica, jaki i dla nauczyciela. Aby taka rozmowa mogła stać się punktem wyjścia do opracowania wspólnego planu działania z korzyścią przede wszystkim dla dziecka, powinna spełniać szereg kryteriów.
Bez oskarżania
Decydując się na przeprowadzenie trudnej rozmowy z rodzicem powinniśmy najpierw jasno określić, jakie tematy chcemy poruszyć, zdać sobie sprawę z tego, co nam samym sprawia trudność i nie zapominać o celu, jaki nam przyświeca: jest nim przede wszystkim dobro dziecka. Dobrze w trakcie rozmowy korzystać z wcześniej przygotowanych notatek, a także z kart obserwacji dziecka. Umożliwi nam to nie wpadanie w dygresje i opieranie się na faktach. Niebywale ważne jest, abyśmy zawsze podczas takiej rozmowy potrafili wymienić i docenić także mocne strony dziecka.
Przygotowując się do spotkania należy pamiętać o tym, że większość rodziców chce czuć się ekspertem w kwestii wychowania swoich dzieci. Potrzeba wiele delikatności i empatii, aby mówić w sposób, który nie zrani niepotrzebnie odbiorcy. Dlatego też zawsze warto używać komunikatów typu „ja”. Zamiast powiedzieć: „Ostatnio Krzyś zachowuje się niedopuszczalnie – bije inne dzieci, gryzie, zabiera zabawki. Nic do niego nie dociera”, można użyć komunikatu typu „ja”: „Martwi mnie bardzo, że w ostatnim czasie zmieniło się zachowanie Krzysia. Wczoraj kolejny raz ugryzł koleżankę, gdy nie chciała dać mu zabawki”. Jest to forma nieoceniająca i nienapastliwa, która w znacznym stopniu niweluje automatyczną chęć obrony.
Nieocenioną rolę w dobrym dialogu stanowi też aktywne słuchanie, dzięki któremu okazujemy rozmówcy zainteresowanie i zrozumienie, a także mamy możliwość usystematyzowania problemu. W skład aktywnego słuchania wchodzą m.in.:
- parafrazowanie – powtarzanie usłyszanego komunikatu własnymi słowami: „Jeśli dobrze Panią zrozumiałam…”, „Mówi Pani o tym, że…”- mamy wtedy pewność, że dobrze zrozumieliśmy wypowiedź rozmówcy, a także dajemy możliwość obszerniejszego poruszenia tematu.
- odzwierciedlanie uczuć – adekwatne nazwanie uczuć rozmówcy: „Może czuć się Pani zdenerwowana”, „ Taka informacja może wywołać frustrację”.
- klaryfikacja – poprzez zadanie pytania zamkniętego pozwala uściślić i uporządkować wypowiedź: „Czego Pani ode mnie oczekuje w zaistniałej sytuacji?”. Ważne jest, aby taka rozmowa miała miejsce w sprzyjających warunkach. Należy zadbać o to, aby nie odbywała się w pośpiechu, który zwykle jest złym doradcą, a także o zapewnienie bezpiecznej przestrzeni na dialog tj. bez świadków, hałasu itd.
Jak pomóc dziecku – metody wypracowywania wspólnego planu działania
- Postarajmy się zorganizować rozmowę rodzic-dziecko-nauczyciel. To uświadomi maluchowi, że rodzice i nauczyciele mają wspólny front.
- Ustalmy jednakowe wymagania dom-przedszkole/żłobek, pokazując dziecku na jakie zachowanie nie godzimy się ani tu, ani tu.
- Ustalmy wspólne metody zachęcania dziecka do współpracy, np. opisywanie problemu lub określenie oczekiwań (jeśli dziecko jest małe i trzeba mu wskazać rozwiązanie), spokojne przypominanie dziecku (czasem wystarczy jedno słowo, np. : „rozrzucone zabawki”).
- Zapewnijmy dziecku poczucie bezpieczeństwa, np. poprzez jasne sformułowanie zasad, informowanie dziecka, jakie zachowania są akceptowalne, a jakie nie do przyjęcia, poinformowanie o tym, co go czeka w razie niezastosowania się do zasad itp.
- Ustalmy jednakowe konsekwencje, które czekają dziecko zarówno w domu, jaki w przedszkolu w momencie pojawienia się złego zachowania. Poinformujmy o tym malucha i konsekwentnie przestrzegajmy ustaleń.
Często uważa się, że to żłobek, przedszkole i szkoła wychowują nasze dzieci. Jednakże podstawowy obowiązek wychowania własnej latorośli spoczywa na rodzicach bądź prawnych opiekunach. Oczywiście istotną sprawą jest ścisła współpraca rodziców z wychowawcami w przedszkolu czy szkole.
Dobro dziecka zawsze powinno być na pierwszym miejscu i oby rodzice jaki i opiekunowie nigdy o tym nie zapominali.Współpraca pomiędzy rodzicami,a opiekunami w żłobku czy przedszkolu zawsze da pozytywne efekty.Część rodziców uważająca się za ekspertów w kwestiach wychowania i wychodząca tylko z roszczeniami wobec opiekunów czyni tylko wiele złego i potrafi skutecznie przeszkodzić w prawidłowym rozwoju dziecka jaki integracji jego z grupą rówieśników.Warto rozmawiać dla dobra dziecka pomiędzy tymi grupami i znaleźć porozumienie,a jeśli to się nie uda po prostu zakończyć współpracę z takimi problematycznymi rodzicami i się z nimi rozstać aby reszta grupy na tym nie traciła.